– 6 ਵਾਰ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ
ਦਾ ਐਡੀਟਰ ਨਿਊਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ——— ਬੌਕਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਛੇ ਵਾਰ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ, ਐਮਸੀ ਮੈਰੀਕਾਮ (ਮੰਗਤੇ ਚੁੰਗਨੇਜਾਂਗ ਮੈਰੀ ਕਾਮ) ਨੇ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇੱਕ ਈਵੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਮੈਚ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 2022 ਲਈ ਟਰਾਇਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਖੇਡਿਆ ਸੀ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਸਭ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ‘ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਦੀ ਭੁੱਖ ਹੈ, ਪਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਿਯਮ ਮੈਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪੁਰਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਹੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੀ।
ਮੈਰੀਕਾਮ 41 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਉਸਨੇ 2012 ਦੀਆਂ ਲੰਡਨ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਹ 6 ਵਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮੈਰੀਕਾਮ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇਕਲੌਤੀ ਮਹਿਲਾ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਹ 5 ਵਾਰ ਏਸ਼ੀਅਨ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਇਕਲੌਤੀ ਖਿਡਾਰਨ ਵੀ ਹੈ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਕ੍ਰੈਂਟਨ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਪਸ਼ਟ ਬਾਕਸਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਸਭ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 48 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ। ਉਹ ਫਾਈਨਲ ‘ਚ ਹਾਰ ਗਈ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ‘ਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ ‘ਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਸੰਘ (ਆਈਬੀਏ) ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਬੌਕਸਿੰਗ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਬਣੀ। ਉਸਨੇ 2005, 2006, 2008 ਅਤੇ 2010 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ। 2008 ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਰੀ ਆਪਣੇ ਜੁੜਵਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰੇਕ ‘ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ 2012 ਲੰਡਨ ਓਲੰਪਿਕ ਵਿੱਚ 51 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਤੀਜੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਬ੍ਰੇਕ ‘ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ। 2018 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਛੇਵਾਂ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਹੈਨਾ ਓਖੋਟਾ ਨੂੰ 5-0 ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ ਸੀ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਰੀਕਾਮ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਬਾਕਸਿੰਗ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (IBA) ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਕਾਰਨ ਬੌਕਸਿੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਪਰ ਉਸ ਕੋਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਜੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਵੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ ਦਸੰਬਰ ‘ਚ ਖੇਲੋ ਇੰਡੀਆ ਪੈਰਾ ਖੇਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਸੀ, ‘ਮੈਂ ਖੇਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਪਰ ਉਮਰ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਬੌਕਸਿੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੀ। ਮੈਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਹ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਨੁਭਵੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਘਿਰੀ। ਚਾਹੇ ਉਹ ਨਿਖਤ ਜ਼ਰੀਨ ਨਾਲ ਓਲੰਪਿਕ ਟਰਾਇਲ ਵਿਵਾਦ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜਰਸੀ ‘ਤੇ ਨਾਮ ਛਾਪਣ ਦਾ ਵਿਵਾਦ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨਾਂ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੀ।
ਉਹ ਟੋਕੀਓ ਓਲੰਪਿਕ ਦੇ ਪ੍ਰੀ-ਕੁਆਰਟਰ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ‘ਚ ਕੋਲੰਬੀਆ ਦੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਤੋਂ 2-3 ਨਾਲ ਹਾਰ ਗਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਰਿੰਕ ‘ਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀਆਂ, ਫਿਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ ਰਾਹੀਂ ਮੈਚ ਰੈਫਰੀ ‘ਤੇ ਗਲਤ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ। ਇਸ ‘ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੀ-ਕੁਆਰਟਰ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਬਦਲਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਉੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਸੈਂਟੀਆਗੋ ਨੀਵਾ ਨੇ ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਓਲੰਪਿਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਰਦੀ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਉਪਨਾਮ ਜਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ ‘ਤੇ ‘ਕੌਮ’ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ‘ਮੰਗਤੇ’ ਹੀ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਮੈਰੀਕਾਮ ਲਿਖੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਲਵਲੀਨਾ ਨਾਲ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੋਇਆ।
ਨਿਖਤ ਜ਼ਰੀਨ ਨਾਲ ਟ੍ਰਾਇਲ ਵਿਵਾਦ ਓਲੰਪਿਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਰੀਕਾਮ ਦਾ ਟ੍ਰਾਇਲ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਿਖਤ ਜ਼ਰੀਨ ਨਾਲ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ, ਨਿਖਤ ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ‘ਚ ਜਾਣ ਲਈ ਟ੍ਰਾਇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਮੈਰੀ ਇਸ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।
ਮੈਰੀਕਾਮ ਦੀ ਬਾਇਓਪਿਕ 2014 ‘ਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁਡ ਅਦਾਕਾਰਾ ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਚੋਪੜਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਫਿਲਮ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ‘ਤੇ ਹਿੱਟ ਰਹੀ, ਪਰ ਮੈਰੀਕਾਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਤੇ ਬਣੀ ਬਾਇਓਪਿਕ ਡਰਾਮੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮੁਕਾਬਲੇ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਸੀ।