ਦਾ ਐਡੀਟਰ ਨਿਊਜ਼, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ —- ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ, ਨੇਪਾਲ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਕਰੰਸੀ ਛਪਾਈ ਲਈ ਚੀਨ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। 7-8 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਨੇਪਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬੈਂਕ (NRB) ਨੇ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ 430 ਮਿਲੀਅਨ ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਛਪਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਟੈਂਡਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਹ ਟੈਂਡਰ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨੇਪਾਲੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਚੀਨ CBPMC ਨੂੰ ਟੈਂਡਰ ਦਿੱਤਾ। 1945 ਤੋਂ 1955 ਤੱਕ, ਸਾਰੇ ਨੇਪਾਲੀ ਨੋਟ ਨਾਸਿਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਛਾਪੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਭਾਰਤ ਮੁੱਖ ਭਾਈਵਾਲ ਰਿਹਾ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, 2015 ਵਿੱਚ, ਨੇਪਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬੈਂਕ (NRB) ਨੇ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਟੈਂਡਰ ਰਾਹੀਂ ਚਾਈਨਾ ਬੈਂਕ ਨੋਟ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਐਂਡ ਮਿੰਟਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (CBPMC) ਨੂੰ ਠੇਕਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੋਟ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਛਾਪੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।
ਨੇਪਾਲ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਰੰਸੀ ਚੀਨ ਤੋਂ ਛਪਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਏਸ਼ੀਆਈ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਮੁਦਰਾ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੇ 2000 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਅਫਗਾਨੀ ਮੁਦਰਾ ਲਈ ਵੀ ਚੀਨ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭੂਟਾਨ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਮੁਦਰਾ ਨਾਸਿਕ ਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਛਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ, ਭੂਟਾਨ ਨੇ ਚੀਨ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ ਹੈ।